Η γιαγιά μου όποτε της ζητούσες να κάνει κάτι, τις περισσότερες φορές απαντούσε σχεδόν αυτομάτως «Δεν ξέρω να το κάνω αυτό». Καμιά φορά την κορόιδευα πιτσιρίκα και της έλεγα: «Μα πώς είναι δυνατόν να μην ξέρεις να κάνεις κάτι τόσο απλό;» Κι εκείνη απαντούσε πάλι σχεδόν αυτόματα: «Το δεν ξέρω είναι ένα, το ξέρω είναι πολλά».
Τότε πίστευα πως η γιαγιά ήταν καρατεμπελάρα, γι’ αυτό έλεγε πως δεν ξέρει να κάνει τίποτα. Φέρνοντάς την όμως ξανά στη μνήμη μου, δε νομίζω πλέον πως το έκανε από τεμπελιά. Ό,τι όφειλε να κάνει ως μητέρα και νοικοκυρά της εποχής της, το έκανε και μάλιστα αγόγγυστα.
Όχι, δεν ήταν τεμπελιά, ήταν αποφυγή ευθύνης. Η γιαγιά δεν ήθελε να φέρει ευθύνη για τίποτα. Ακόμα και για διάφορα άσχημα που συνέβαιναν μέσα στην οικογένειά της ή το περιβάλλον της, δεν έλεγε τίποτα, δεν ήθελε να αναμιγνύεται για να μην φέρει καμία ευθύνη.
Η γνώση, το «ξέρω» είναι πράγματι πολλά -ως προς αυτό είχε απόλυτο δίκιο. Συνοδεύεται από ευθύνες, υποχρεώσεις και προσδοκίες.
Όταν ξέρεις π.χ. να μαγειρεύεις, όλοι περιμένουν να τους φτιάξεις φαγητό και μάλιστα νόστιμο.
Αν έχεις σπουδάσει αρχιτέκτονας, η φυσική πορεία της ζωής σου είναι να σχεδιάζεις σπίτια τα οποία θα κατοικηθούν από ανθρώπους.
Αν ξέρεις να παίζεις πιάνο και δεν παίζεις ποτέ για κανέναν, είναι ουσιαστικά σα να μην ξέρεις να παίζεις.
Αλλά κι εσύ ο ίδιος αν δεν κάνεις αυτό που ξέρεις, αρχίζεις να νιώθεις άσχημα. Μπορεί να νομίζεις πως η αποφυγή της ευθύνης που αναπόφευκτα συνοδεύει οποιαδήποτε πράξη, θα σε καταστήσει ελεύθερο. Αυτό που σε καθιστά όμως στην πραγματικότητα είναι δυστυχισμένο. Γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερη δυστυχία από το να μην πραγματώνεις τις δυνατότητές σου -αυτό αποτελεί την ύστατη προδοσία, την προδοσία του ίδιου σου του εαυτού.
Εύχομαι λοιπόν τη νέα χρονιά να ενεργούμε όλοι με τέτοιον τρόπο ώστε να πραγματώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες από τις κρυμμένες ή φανερές δυνατότητές μας. Δεν υπάρχει για μένα δυνατότερη ευχή. Aν προσπαθήσουμε να κάνουμε αυτό, όλα τα υπόλοιπα θα μπουν ως δια μαγείας στη θέση τους.
Και όσες δυσκολίες τυχόν προκύψουν -μιας και η ζωή είναι απρόβλεπτη και καλά κάνει γιατί αλλιώς θα βαριόμασταν οικτρά και επιπλέον δεν θα εξελισσόμασταν καθόλου-, θα έχουμε πλέον τη δύναμη να τις αντιμετωπίσουμε, με θάρρος και αυτοπεποίθηση.
Αλεξία Ηλιάδου