«Η ιστορία γράφεται από τους νικητές», είχε πει ο Ναπολέων Βοναπάρτης και η μεγάλη αλήθεια αυτής της φράσης έγκειται κυρίως στο ρήμα της: ότι δηλαδή η ιστορία «γράφεται» από κάποιον και άρα διέπεται από την ανθρώπινη υποκειμενική κρίση.
Τα «γεγονότα» που όλοι διδασκόμαστε στα σχολεία ως 100% αντικειμενικά, δεν είναι παρά η άποψη αυτού που τα έχει καταγράψει. Η ιστορική «αλήθεια» είναι γενικώς μια άποψη: η άποψη του κυρίαρχου κοινωνικοπολιτικού συστήματος, της κυρίαρχης κουλτούρας, της κυρίαρχης νοοτροπίας, τάξης, φυλής…
Συχνά πιστεύουμε δε σε «ειδήσεις» που έχουν επινοηθεί από κάποια νοσηρή φαντασία και έχουν γίνει ευρέως γνωστές. Ειδικά τη σήμερον ημέρα μπορεί κάτι να διαδοθεί παγκοσμίως μέσα σε χρόνο dt. Και να γίνει πιστευτό. Είναι εξάλλου πάρα πολύ δύσκολο να ελέγξει κανείς την πηγή κάθε είδησης.
Στην πραγματικότητα λοιπόν, δεν μαθαίνουμε «γεγονότα», ούτε ενημερωνόμαστε από «ειδήσεις»· απλώς πιστεύουμε κάποιες πληροφορίες, που μπορεί να είναι αληθινές, ενδέχεται όμως και να είναι πέρα ως πέρα επινοήσεις, φήμες και διαδόσεις.
Η καχυποψία οδηγεί τον μέσο άνθρωπο στο να θεωρεί κάθε διαστρέβλωση της αλήθειας ως αποτέλεσμα συνωμοσίας κάποιας σατανικής οργάνωσης ή κάποιου διεθνούς λόμπι με απώτερο στόχο την υποδούλωση του ανθρώπινου γένους ή δεν ξέρω κι εγώ τι… Συχνά όμως οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι γενικώς φανταζόμαστε διάφορα και πες-πες τα πιστεύουμε. Όσο για το παρελθόν, συχνά θυμόμαστε άλλ' αντ' άλλων…
Ακόμη και στο χρηματιστήριο αξιών, η βασικότερη προϋπόθεση ανόδου μίας μετοχής, είναι η πίστη του κόσμου σε αυτήν, αν δηλαδή οι επενδυτές πιστεύουν πως θα πάει καλά. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι το τραπεζικό σύστημα στηρίζεται σε όρους όπως πίστη, πίστωση κ.λπ. Τα πάντα βασίζονται ουσιαστικά στην πίστη· όχι στην αλήθεια.
Αλλά και στην ζωή κάθε μεμονωμένου ανθρώπου και κάθε κοινωνίας, ο πλέον καθοριστικός παράγοντας εξέλιξης, επιτυχίας ή/και ευτυχίας δεν είναι η «γνώση της αλήθειας», αλλά η πίστη μας σε κάτι που θεωρούμε αληθινό. Η πίστη δημιουργεί την ανάλογη ψυχολογία ώστε να επενδύσουμε σε κάτι, να του προσδώσουμε δηλαδή νόημα και αξία κι εν συνεχεία να το ενισχύσουμε με τις πράξεις μας.
Το τι πιστεύουμε καθορίζει λοιπόν το παρόν και το μέλλον μας, ακόμα και το παρελθόν μας, την ιστορία μας· όχι τα «γεγονότα» που μπορεί να μην είναι καν γεγονότα. Γι’ αυτό πρέπει να επιλέγουμε με προσοχή τι πιστεύουμε.
Αν πιστεύεις πως μπορείς, έχεις δίκιο.
Αν πιστεύεις πως δεν μπορείς, πάλι έχεις δίκιο.
Henry Ford
(Ο Henry Ford ήταν Αμερικανός βιομήχανος, ιδρυτής της αυτοκινητοβιομηχανίας Ford Motor Company και θεωρείται ο πατέρας της γραμμής συναρμολόγησης που χρησιμοποιείται στην μαζική παραγωγή.)
Αλεξία Ηλιάδου